Rok 2021 został ustanowiony przez Unię Europejską „Europejskim Rokiem Kolei", celem promowania kolej, jako bezpiecznego i zrównoważonego środka transportu.
Parlament Europejski 15 grudnia 2020 r. zatwierdził wniosek Komisji Europejskiej w sprawie ustanowienia roku 2021 „Europejskim Rokiem Kolei".
Transport odpowiada za 25% emisji gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej. Z sektora transportu kolejowego pochodzi jednak jedynie 0,4% emisji gazów cieplarnianych. Kolej jest znacznym stopniu zelektryfikowana. Mało tego, jako jedyny rodzaj transportu znacznie zmniejszyła emisje od 1990 roku.
Kolej jest rodzajem transportu lądowego, który jest najbezpieczniejszy: ofiary wypadków kolejowych to jedynie: 0,1 ofiar śmiertelnych na miliard pasażerów/km , w porównaniu do 0,23 ofiar wypadków autobusowych, 2,7 ofiar wypadków samochodowych i 38 ofiar wypadków motocyklowych (2011-2015). W 2018 r. PE zatwierdził nowe przepisy na rzecz wzmocnienia praw pasażerów w ruchu kolejowym.
Kolej łączy dalekie obszary, co zapewnia wewnętrzną i transgraniczną spójność europejskich regionów. Jednak zaledwie 7% pasażerów i 11% towarów przewożonych jest koleją. Nizmodernizowana infrastruktura, przestarzałe modele biznesowe i duże koszty utrzymania to przykładowe problemy, które należy rozwiązać celem stworzenia jednolitego europejskiego obszaru kolejowego.
Transport drogowy odpowiada za 75% frachtu śródlądowego. Dletego, aby pomóc w redukcji emisji konieczne jest, aby znaczna jego część została przeniesiona na bardziej zrównoważone metody transportu takie jak kolejowy i wodny śródlądowy. Osiągnięcie tego wymaga istotnych inwestycji i wdrożenia transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T).
Kolej w czasie pandemii COVID-19
Kryzys spowodowany pandemią koronawirusa pokazał, że kolej może umożliwić szybki przewóz niezbędnych towarów, takich jak żywność, lekarstwa czy paliwo, w trudnych okolicznościach. Jednak COVID-19 mocno uderzył w sektor kolejowy, a wskutek restrykcji dotyczących podróży liczba pasażerów znacznie spadła.
Dlaczego 2021 r. ogłoszono Europejskim Rokiem Kolei?
Rok 2021 ma zasadnicze znaczenie dla polityki kolejowej Unii Europejskiej,gdyż to pierwszy pełny rok wdrażania przepisów zawartych w czwartym pakiecie kolejowym. To Pakiet legislacyjny, który dąży do stworzenia w pełni zintegrowanego europejskiego obszaru kolejowego, usunięcia pozostałych przeszkód instytucjonalnych, prawnych i technicznych, oraz wspierania wzrostu gospodarczego.
